مئهران باهارلى:

آزهربايجانليليق ائتنيك كيمليك دئييلدير و اونا ائتنيك كيمليك يوكلهمهك عيرقچيليق و آزهربايجانين بؤلونمهسينين يولونو آچماقدير.

آزهربايجانليني توركله ائشيتلهمه عيرقچيليقدير

آزهربايجانليليق و توركلويو اؤز يئرينه اوتورتمازساق آزهربايجاندان بير شئي قالماز.

من آزهربايجان تورك يوردودور دئمهك عيرقچيليقدير دئميرهم. من اصلهن آزهربايجان كيمين يوردودور قونوسونو تارتيشميرام. من آزهربايجاني توركلوكله ائشيت توتماني دا تارتيشميرام. آزهربايجان كيملييني توركلوكله ائشيتلهمه قونوسو منيم تارتيشديغيم قونو ايله عئيني دئييلدير. من آزهربايجان كيملييي و توركلوك حاققيندا دانيشميرام. من آزهربايجانلي و تورك آدلارينين عئيني و ائشيت اولماديغيندان دانيشيرام. آزهربايجان كيملييي و توركلوك، بونلار نه آنلاما گليرلهرسه گلسينلهر و آرالارينداكي باغ نه اولورسا اولسون، آزهربايجانلي و تورك آدلارينين ائشيتلهمه قونوسوندان آيري بير اولايدير. من آزهربايجان و توركلوكو تارتيشميرام، آزهربايجانلي و توركو تارتيشيرام. آزهربايجانليني بير ائتنيك آد اولاراق قبول ائتمهك و بونو دا تورك ائتنيك قوروبونون آدي اولان توركله ائشيت توتماقدان دانيشيرام.

منيم دهيينديييم قونو بام باشقا بير قونودور: بللي بير جوغرافيادا تك بير ائتنيك قوروبون و اؤزهلليكله چوغونلوغو اولوشدوران ائتنيسيتهنين اؤزگون آدي اؤرنهيين تورك ايله، او جوغرافيادا ياشايان بير چوخ ائتنيك قوروبون اورتاق آدينين اؤرنهيين جوغرافيايا منسوبييهتي بيلديرهن آزهربايجانلينين اؤزدهشلهشديريلمهسي و بيرلهشديريلمهسي عيرقچيليقدير. آزهربايجانليني توركله ائشيت توتماق، توركييهليني توركله، روسياليني روسلا، چينليني هانلا، عيراقليني عرهبله ائشيت توتماق قدهر يانليش و منجه عيرقچيليقدير.

بير بؤلگهنين اهاليسينين چوخونلوغونو اولوشدوران ائتنيسيته ايله او بؤلگهيه منسوبييهت آديني عئينيلهشديرمهك عيرقچيليقدير، ايستهر او بؤلگه بللي بير جوغرافيا (گونئي آزهربايجان)، بللي بير اؤلكه (عيراق) اولسون، ايستهر او اؤلكه تاريخي سينيرلارا صاحيب (توركييه) يا دا ايشغال و سؤمورو سونوجوندا اولوشموش اولسون (روسيا)، اولاي دهييشمهز.

آزهربايجانلي آزهربايجاندا ياشايان بير چوخ ائتنيك قوروبون اورتاق آديدير. اورتاق آزهربايجانلي آديني بورادا ياشايان تك بير ائتنيك قوروبون يعني تورك ائتنيسيتهسينين آدي ائتمهك و آزهربايجانلي ايله توركو عئيني آنلامدا ايشلهتمهك – كي گلهنهكسهل آزهربايجانچيلار و ايندي ده آداپپ، ساوالان سسي، ... اونو اؤزلهرينين بوتون راپورلاريندا بو آنلامدا ايشلهديرلهر، يانليش و منجه بيلينجسيزجه ياپيلان عيرقچيليقدير.

آزهربايجاندا اهالينين يوزده يوزو تورك اولسايدي بيله، گينه ده آزهربايجانليني توركله ائشيت توتماق و دهييشديرمهك يانليش ايدي. آزهربايجاندا باشقا ائتنيكلهر وار ايسه ده- كي واردير- او زامان بو ائشيتلهمه و اؤزدهشلهشديرمه ائتنيك آيريمچيليق، ميللي اوستونلوك ساغلاما و عيرقچي ايچهريك تاپار.

آزهربايجانلي= آزهربايجاندا ياشايان تورك + كورد + تات + تاليش + فارس + يهودي + ائرمهني + آسورو + ....

(بورادا اورتاق آد اولان آزهربايجانلي، ائتنيك چوخونلوغو اولوشدوران تورك ائتنيك قوروبون آدي يئرينه گئچير).

نئجه كي توركييهده تورك ائتنيك آدينين بوتون توركييهليلهرين اورتاق آدي اولاراق ايشلهتمهك ده (آناياسادا اولدوغو كيمي) ائتنيك آيريمچيليق، ميللي اوستونلوك ساغلاما و عيرقچيليقدير. توركييه تورك خالقينين وطهنيدير، آنجاق بو گرچهك باشقا ائتنيك قوروبلاري دا تورك آدلانديرماق و سايماغي گرهكديرمهز.

توركييهلي = توركييهده ياشايان تورك + كورد + عرهب + لاز + زازا + سورياني + روم + ائرمهني + .....

(بورادا ائتنيك چوخونلوغو اولوشدوران تورك ائتنيك قوروبون آدي، اورتاق آد اولان توركييهلي يئرينه گئچير).

آزهربايجان دا تورك خالقينين وطهنيدير، آنجاق بو آزهربايجانلي آديني تورك خالقينين آدي ايله ائشيت توتماق و بورادا ياشايان اؤتهكي ائتنيك قوروبلارين آزهربايجانليليغيني دانماق ويا اونلاري ايكينجي صينيف آزهربايجانلي سايماني گرهكديرمهز. يوخسا بو ائتنيك اوستونلوك ساغلاما، ميللي آيريمچيليق و عيرقچيليق اولار.

آزهربايجان جومهورييهتينده قاراباغ سورونون قايناقلاريندان بيري ده، اورادا آزهربايجانليليغين تورك ائتنيسيته ايله ائشيت توتولماسيدير. توركله سورونلو اولان ائرمهني دوغال اولاراق بئله بير ائشيتلهمهدهن سونرا آزهربايجانليليقلا دا سورونلو اولار و اونو دانار، نئجه كي دانير دا. آزهربايجانلي تورك دئمهكسه، ائرمهني طبيعي كي آزهربايجانلي دئييلدير آرتيق، آزهربايجانلي اولماديغي اوچون ده آزهربايجان سينيرلاري ايچينده ياشاماسينا، اوندان آيريلماماسينا گرهك قالماز. دئمهلي آزهربايجان دئولهتي اؤزو ذاتهن بو يانليش آدلانديرمايلا ايلك باشدان ائرمهنينين آزهربايجانليليغيني دانميش و اونون آزهربايجانلي اولماديغيني كنديسينه بيلديرميشدير. باشقا بير دئييشله بو يانليش آدلانديرما ائرمهني آيريليقچيليغي كؤروكلهميشدير.

بيز ده گونئيده بوگون آزهربايجانليليق و توركلويو اؤز دوغرو يئرلهرينه اوتورتمازساق و اونلاري يانليشليقلا ائشيتلهرسهك يارين آزهربايجانين بؤلونمهسينه، كوردلهرين، تاليشلارين، فارسلارين، تاتلارين آيريلماق ايستهمهسينه حتتا قزوين و همهدان بلكه ده ياخيندا فارس ديلليلهشهن  زنگانين دا آيريلماق ايستهيهجهيينه تانيق اولاجاييق. اصيل قاش دوزهلتمهك ايستهركهن گؤز چيخارتماق بودور. آزهربايجانليليق ائتنيك كيمليك آدي دئييلدير و اونا ائتنيك كيمليك يوكلهمهك عيرقچيليق و آزهربايجانين بؤلونمهسينين يولونو آچماقدير.

بو اولايين آدي نه اولورسا اولسون، عيرقچيليق، آيريمچيليق يا دا آشيري ميللي دويقولار، آزهربايجانلي توركله ائشيت توتولماماليدير. بونلار ائشيت توتولارسا، گونئي آزهربايجانين پارچالاناجاغي، اورادا ياشايان كورد، تاليش، تات و اؤزهلليكله بؤيوك شههرلهردهكي يئني اولوشان فارس ديللي كسيمين اؤزونو آزهربايجانلي حيسس ائتمهيهجهيي و ائر گئج آزهربايجاندان آيريلمايا قالخيشاجاغي كسيندير.

بيليندييي كيمي، ايراندا زنگان و چئورهسيندهكي بؤلگهلهرين آزهربايجان اولدوغونو دانماق كيمي، خالقيميزين ميللي آدينين تورك اولماسيني دانماق دا پان ايرانيستلهر و دئولهتين رسمي سيياسهتيدير.

زنگانين آزهربايجان جوغرافيياسينا عاييد اولماسيني وورقولاماق- اؤرنهيين سعيد متين پور حاققيندا يايينلانان راپورلاردا- اونون آزهربايجانلي اولماسينا وورقو ياپماقلا سون درهجه دوغرو و يئرينده بير توتومدور و آلقيشلانماليدير. منيم سورونوم ايسه، او و بنزهرلهرينين جوغرافي منسوبييهتي وورقولانيركهن ندهن تورك اولان ميللييهتينين اؤزهلليكله فارسجا راپورلاردا ذيكر ائديلمهمهسيدير.

اؤزوموزو آلداتمايا گرهك يوخدور. سعيد متين پورون جوغرافي منسوبييهتي اولان آزهربايجانليليغا دهيينهنلهر – كي بو چوخ دوغرو بير ياخلاشيمدير- نه اوچون اونون ميللي ائتنيك آدي اولان توركو يازميرلار؟ كورد اينسان حاقلاري درنهكلهري اؤز محبوسلاريني تكجه جوغرافي منسوبييهتي اولان كوردوستانلي اولاراق تانيديرلار، يوخسا اونلارين ميللييهتي اولان كوردو ده وورقولاييرلار؟

دوغرودور عيرقچيليق دييهنده بورادا تارتيشما يئري واردير. آنجاق سون دؤنهمده عيرقچيليق تانيمي ائله گنيشلهتيلدي كي حتتا قادينلارا ياپيلان باسقيلار دا عيرقچيليق اولاراق ساييلمايا باشلادي. ياخيندا ميللي قونولاردان قايناقلانان ائتنيك آيريمچيليق، ميللي اوستونلوك ساغلاما كيمي قونولار دا بو آلانا گيرهرسه شاشماماق لازيم.

عيرقچيليق ايلله ده سيستئماتيك و قورومساللاشميش اولماز. سيستئماتيك عيرقچيليق دا وار، سيستئماتيك اولمايان بيرئيسهل و قورومساللاشماميش عيرقچيليق دا. بيزه قارشي ايراندا يئريديلهن عيرقچيليق سيستئماتيكدير و دئولهت طرهفيندهن اولاندير.

آزهربايجانليني توركله ائشيت توتماق دا عيرقچيليقدير و آزهربايجان جومهورييهتينده دئولهت طرهفيندهن منيمسهنميشدير. آنجاق بو گونئيده و ايراندا يالنيز بير سيرا آيدينلار و آكتيويستلهر طرهفيندهن ساوونولان بير گؤروشدور و هلهليك دئولهتلهشمهميشدير.

تاپداق آلتيندا اولان بير ائتنيك قوروب عيرقچي باسقي و سيياسهتلهره معروض قالماسينا قارشين اؤزو ده باشقا ائتنيكلهري تاپداق آلتيندا توتوب اونلارا عيرقچيليق ياپابيلهر. تاريخ بئلهنچي اؤرنهكلهرله دولودور. اسكي يوقوسلاويادا خورووات و آرناووتلارين و اينديكي عيراقدا كوردلهرين اؤرنهيينده اولدوغو كيمي.

ديققهت ائديلمهسي گرهكهن باشقا بير قونو كيمسه ايراندا عيرقچي باسقيلارا معروض قالان تورك خالقيني عيرقچيليقلا ايتتيهام ائتمير. بلكه بورادا ائتنيك آيريمچيليق و عيرقچي يؤنتهمي منيمسهيهن آزهربايجانليني توركله ائشيتلهيهن آز ساييلي سيياسي آكتيويستلهر سؤز قونوسودور.

بو دورومدا ايران و گونئي آزهربايجاندا ياشايان تورك خالقي ايكي عيرقچي سؤيلهمه معروض قالماقدادير:

١-اونو ايران ميللي كيملييينه سوخماق ايستهيهن و ايران دئولهتي طرهفيندهن اويقولانان سيستئماتيك و قورومساللاشان دئولهت عيرقچيليغي. بو بيلينجلي ياپيلان بير عيرقچيليقدير.

٢-بير سيرا آيدين و آكتيويستلهرين آزهربايجانليني تورك يئرينه قويمايا چاليشان بيرئيسهل و قورومساللاشماميش عيرقچيليق. بو عيرقچي توتوم اينديليك بيلينجسيزدير.

آزهربايجانليني توركله ائشيتلهمه آيريجا آزهربايجاندا ياشايان بوتون فارس، تات، تاليش، كورد و گيلهك خالقلارينا قارشي ياپيلان عيرقچيليقدير دا عئيني آندا. بو  دا هلهليك دئولهت دوزئيينده دئييلدير و آدي گئچهن آيدين و آكتيويستلهر طرهفيندهن تورك اولمايان آزهربايجانليلارا قارشي و بيلينجسيزجه ياپيلان بير توردور.

بيزيم ائتنيك و ميللي آديميزين آزهربايجانلي دئييل، تورك اولدوغونو قاوراماق، آزهربايجانليني توركله ائشيت توتمانين عيرقچي ايچهرييي اولدوغونو آنلاماق منجه گلهجهيين و حوقوقي سيستئمين ايشي و مسالهسي دئييلدير. بوگونون ايشي و سورونودور چونكو بونلار بوگون ياپيلماقدادير. بو ايسه سورونون باشلانقيجيدير، چونكو آرخاسيندا اولان يانليش قاوراما و آنلاييشي گؤستهرير.

بير ميللهتين اولوشماسيندا سيياسي جوغرافييانين – بورادا آزهربايجانين – رولو باشقا بير قونودور، بير ميللهتين وار اولان تاريخي ائتنيك آديني – كي بورادا توركدور- باشقا قوندارما آدلار ايله دهييشديرمهك – كي بورادا آزهربايجانليدير- آيري قونولاردير.

بو ايكينجيسي ايسه يعني تورك خالقينين ائتنيك آديني آزهربايجانلييا دهييشديرمهك صاف و خاليص عيرقچيليقدير.

جوغرافي منسوبييهتين آدي اولان آزهربايجانليني ائتنيك آد اولان تورك يئرينه ايشلهتمهنين ياراتديغي سورونون اوچو دوزئيي واردير:

١-آزهربايجانليني تورك خالقينين آدي يئرينه ايشلهتمهك يانليشدير، بو قوللانيم عيرقچيليق اولسون و يا اولماسين. چونكو خالقيميزين بيلينهن بير آدي واردير و اونو باشقا بير آدلا دهييشديرمهيه هئچ بير گرهكچه، ندهن و سبهب يوخدور.

٢-آزهربايجانليني تورك خالقينين آدي يئرينه ايشلهتمهك، هم تورك خالقينا هم ده آزهربايجاندا ياشايان اؤتهكي ائتنيك قوروبلارا قارشي آيريمچيليق، اوستونلوك ساغلاما و عيرقچيليقدير. بو آيريجا ائتنيك قوروبلارين آدلارينا سايقي گؤستهريلمهسي گرهكدييي ايلكهسينه ده ترسدير. بو يانليش ائشيتلهمه تورپاغي قوروسا دا قوروماسا دا.

٣-آزهربايجانليني تورك يئرينه قويماق گونئي آزهربايجانين تورپاقلارينين بؤلونمهسي و ايتيريلمهسينه ندهن اولار.

من ميللي حؤكومهت و علييئو تجروبهسيني آزهربايجانچيليق گؤروشونون و آزهربايجانليني توركله ائشيتلهمهنين ان گؤزهل اؤرنهكلهري اولاراق گؤرورهم. علييئو ده، آزهربايجان ميللي حؤكومهتي ده تورك خالقي يئرينه آزهربايجانلي ايشلهتميشلهر. آنجاق اؤرنهيين كورد خالقينين آدينا توخونماميشديرلار. بورادا باشاريسيز اولان دا منيم گؤروشوم دئييلدير، آزهربايجانليني توركله ائشيت ائديلمهسيدير.

بير سيرا شخصلهر تورك خالقينين ميللي تاريخي آديني توركدهن آزهربايجانلييا دهييشديرمهيه قارشي چيخماغي، آزهربايجانلا موخاليفهت اولدوغونو ايدديعا ائدير. بونون آزهربايجانين تورك يوردو اولماسيني عيرقچي گؤرمهك آنلامينا گلهبيلهجهييني ده سؤيلهييرلهر. بونلار كسينليكله يانليش ايدديعالاردير.

١-من آزهربايجان آدينا موخاليف دئييلهم. تورك خالقينين ميللي ائتنيك تاريخي آديني توركدهن آزهربايجانلييا دهييشديرمهكله موخاليفهم. بيزيم ميللي ائتنيك و تاريخي آديميز واردير و او دا توركدور. تورك خالقينين آديني آزهربايجانلييا دهييشديرمهكله موخاليفهت و آزهربايجانلا موخاليفهت ائتمهك آراسيندا يئردهن گؤيه دك فرق واردير.

٢-من آزهربايجاني تورك يوردو بيلمهنين عيرقچي بير گؤروش اولدوغونو سؤيلهميرهم. آزهربايجانليني –كي آزهربايجاندا ياشايان بوتون ائتنيكلهرين اورتاق و ائتنيك اولمايان آديدير- تورك آدي ايله دهييشدريمهسيني ائتنيك آيريميچي، اوستونلوكچو و عيرقچي بير داورانيش اولاراق بيليرهم. آلمانيانين آلمانلارين يوردو اولدوغونو سؤيلهمهك باشقا، تكجه آلمانلارين آلمانيالي اولدوغونو سؤيلهمهك باشقا بير شئيدير. بونلاردان ايكينجيسي صاف و خاليص عيرقچيليقدير منجه.

---------------------

Azǝrbaycanlılıq etnik kimlik deyildir vǝ ona etnik kimlik yüklǝmǝk ırqçılıq vǝ Azǝrbaycanın bölünmǝsinin yolunu açmaqdır.

Azǝrbaycanlı'nı Türklǝ eşitlǝmǝ ırqçılıqdır.

Azǝrbaycanlılıq vǝ Türklüyü öz yerinǝ oturtmazsaq Azǝrbaycandan bir şey qalmaz. Azǝrbaycanlılıq etnik kimlik deyildir vǝ ona etnik kimlik yüklǝmǝk ırqçılıqdır.

Mǝn "Azǝrbaycan Türk yurdudur" demǝk ırqçılıqdır demirǝm. Mǝn ǝslǝn Azǝrbaycan kimin yurdudur qonusunu tartışmıram. Mǝn "Azǝrbaycan"ı "Türklük"lǝ eşit tutmanı da tartışmıram. Azǝrbaycan kimliyini Türklüklǝ eşitlǝmǝ qonusu mǝnin tartışdığım qonu ilǝ eyni deyildir. Mǝn Azǝrbaycan kimliyi vǝ Türklük haqqında danışmıram ki. Mǝn Azǝrbaycanlı vǝ Türk adlarının eyni vǝ eşit olmadığından danışıram. Azǝrbaycan kimliyi vǝ Türklük bunlar nǝ anlama gǝlirlǝrsǝ gǝlsinlǝr vǝ aralarındakı bağ nǝ olursa olsun, Azǝrbaycanlı vǝ Türk adlarının eşitlǝmǝ qonusundan ayrı bir olaydır. Mǝn “Azǝrbaycan” vǝ “Türklük”ü tartışmıram, “Azǝrbaycanlı” vǝ “Türk”ü tartışıram. "Azǝrbaycanlı"nı bir etnik ad olaraq qǝbul etmǝk vǝ bunu da "Türk" etnik qurubun adı olan "Türk"lǝ eşit tutmaqdan danışıram.

Mǝnim dǝyindiyim qonu bam başqa bir qonudur: Bǝlli bir coğrafiyada tǝk bir etnik qurubun vǝ özǝlliklǝ çoğunluğu oluşduran etnisitǝnin özgün adı örnǝyin Türk ilǝ o coğrafiyada yaşayan bir çox etnik qurubun ortaq adının örnǝyin coğrafiyaya mǝnsubiyǝti bildirǝn Azǝrbaycanlının özdǝşlǝşdirilmǝsi vǝ birlǝşdirilmǝsi ırqçılıqdır. "Azǝrbaycanlı"nı "Türk"lǝ eşit tutmaq, "Türkiyǝli"ni "Türk"lǝ, "Rusyalı"nı "Rus"la vǝ "Çinli"ni "Han"la, "Iraqlı"nı "Ərǝblǝ" eşit tutmaq qǝdǝr yanlış vǝ mǝncǝ ırqçılıqdır.

Bir bölgǝnin ǝhalisinin çoxunluğunu oluşturan etnisitǝ ilǝ o bölgǝyǝ mǝsubiyǝt adını eynilǝşdirmǝk ırqçılıqdır, istǝr o bölgǝ bǝlli bir coğrafiya (Güney Azǝrbaycan kimi), bǝlli bir ölkǝ (Iraq kimi) olsun, istǝr o ölkǝ tarixi sınırlara sahib (Türkiyǝ kimi), ya da işqal vǝ sömürü sonucunda oluşmuş olsun (Rusiya kimi), olay dǝyişmǝz.

Azǝrbaycanlı, Azǝrbaycanda yaşayan bir çox etnik qurubun ortaq adıdır. Ortaq Azǝrbaycanlı' adını burada yaşayan tǝk bir etnik qurubun yǝ'ni Türk etnisitǝsinin adı etmǝk vǝ Azǝrbaycanlı ilǝ Türkü eyni anlamda işlǝtmǝk, ki gǝlǝnǝksǝl Azǝrbaycançılar vǝ indi dǝ ADAPP, Savalan Sǝsi, .... özlǝrinin bütün raporlarında bu anlamda işlǝdirlǝr, yanlış vǝ mǝncǝ bilincsizcǝ yapılan ırqçılıqdır.

Azǝrbaycanda ǝhalinin yüzdǝ yüzü Türk olsadı bilǝ ginǝ dǝ Azǝrbaycanlını Türklǝ eşit tutmaq vǝ dǝyişdirmǝk yanlış idi. Azǝrbaycanda başqa etniklǝr var isǝ dǝ -ki vardır -o zaman bu eşitlǝmǝ vǝ özdǝşlǝşdirmǝ etnik ayrımçılıq, milli üstünlük sağlama vǝ ırqçı içǝrik tapar.

Azǝrbaycanlı= Azǝrbaycanda yaşayan Türk + Kürd + Tat + Fars + Talış + Gilǝk + Yǝhudi + Ermǝni + Asoru (Burada ortaq ad olan Azǝrbaycanlı etnik çoxunluğu oluşduran Türk etnik qurubunun adı yerinǝ geçir).

Necǝ ki Türkiyǝdǝ Türk etnik adının, bütün Türkiyǝlilǝrin ortaq adı olaraq işlǝtmǝk dǝ (anayasada olduğu kimi) etnik ayrımçılıq, milli üstünlük sağlama vǝ ırqçılıqdır. Türkiyǝ Türk xalqının vǝtǝnidir, ancaq bu gǝrçǝk başqa etnik qurubları da Türk adlandırmaq vǝ saymanı gǝrǝkdirmǝz.

Türkiyǝli= Türkiyǝdǝ yaşayan Türk + Kürd + Ərǝb + Laz + Zaza + Süryani + Rum+ Ermǝni …. (Burada etnik çoxunluğu oluşduran Türk etnik qurubun adı ortaq ad olan Türkiyǝli yerinǝ geçir)

Azǝrbaycan da Türk xalqının vǝtǝnidir, ancaq bu, Azǝrbaycanlı adını Türk xalqının adı ilǝ eşit tutmaq vǝ burada yaşayan ötǝki etnik qurubların Azǝrbaycanlılığını danmaq vǝya onları ikinci sınıf Azǝrbaycanlı saymanı gǝrǝkdirmǝz, yoxsa bu etnik üstünlük sağlama, milli ayrımçılıq vǝ ırqçılıq olar.

Azǝrbaycan cumhuriyǝtindǝ Qarabağ sorunun qaynaqlarından biri dǝ orada Azǝrbaycanlılığın Türk etnisitǝ ilǝ eşit tutulmasıdır. Türk'lǝ sorunlu olan Ermǝni, doğal olaraq belǝ bir eşitlǝmǝdǝn sonra Azǝrbaycanlılıqla da sorunlu olar vǝ onu danar, necǝ ki danır da. Azǝrbaycanlı, Türk demǝksǝ Ermǝni tǝbii ki Azǝrbaycanlı deyildir artıq. Azǝrbaycanlı olmadığı üçün dǝ Azǝrbaycan sınırları içindǝ yaşamasına, ondan ayrılmamasına gǝrǝk qalmaz. Demǝli Azǝrbaycan devlǝti özü zatǝn bu yanlış adlandırmayla ilk başdan Ermǝninin Azǝrbaycanlılığını danmış vǝ onun Azǝrbaycanlı olmadığını kǝndisinǝ bildirmişdir. Başqa bir deyişlǝ bu yanlış adlandırma Ermǝni ayrılıqçılığı körüklǝmişdir.

Biz dǝ Güneydǝ bugün Azǝrbaycanlılıq vǝ Türklüyü öz doğru yerlǝrinǝ oturtmazsaq vǝ onları yanlışlıqla eşitlǝrsǝk, yarın Azǝrbaycanın bölünmǝsinǝ, Kürdlǝrin, Talışların, Farsların, Tatların ayrılmaq istǝmǝsinǝ, hǝtta Qǝzvin vǝ Hǝmǝdan, bǝlkǝ dǝ yaxında Fars dillilǝşǝn Zǝnganın da ayrılmaq istǝyǝcǝyinǝ tanıq olacayıq. Əsil qaş düzǝltmǝk istǝrkǝn göz çıxartmaq budur. Azǝrbaycanlılıq etnik kimlik deyildir vǝ ona etnik kimlik yüklǝmǝk ırqçılıq vǝ Azǝrbaycanın bölünmǝsinin yolunu açmaqdır.

Bu olayın adı nǝ olursa olsun, ırqçılıq, ayrımçılıq ya da aşırı milli duyqular, Azǝrbaycanlı Türklǝ eşit tutulmamalıdır. Bunlar eşit tutulursa Güney Azǝrbaycanın parçalanacağı, orada yaşayan Kürd, Talış, Tat vǝ özǝlliklǝ böyük şǝhǝrlǝrdǝki yeni oluşan Fars dilli kǝsimin özünü Azǝrbaycanlı hiss etmiyǝcǝyi vǝ er geç Azǝrbaycandan ayrılmaya qalxışacağı kǝsindir.

------------------

Bilindiyi kimi İranda Zǝngan vǝ çevrǝsindǝki bölgǝlǝrin Azǝrbaycan olduğunu danmaq kimi, xalqımızın milli adının Türk olmasını danmaq da pan iranistlǝr vǝ devlǝtin rǝsmi siyasǝtidir.

Zenganın Azerbaycan coğrafiyasına aid olmasını vuruqulamaq -örnǝyin Sǝid Mǝtinpur haqqında yayınlanan raporlarda –onun Azǝrbaycanlı olmasına vurqu yapmaqla son dǝrǝcǝ doğru vǝ yerindǝ bir tutumdur vǝ alqışlanmalıdır. Mǝnim sorunum isǝ o vǝ bǝnzǝrlǝrinin coğrafi mǝnsubiyǝti vurqulanırkǝn nǝdǝn Türk olan milliyǝtinin özǝlliklǝ Farsca raporlarda zikr edilmǝmǝsidir.

Özümüzü aldatmaya gǝrǝk yoxdur. Sǝid Metinpurun coğrafi mǝnsubiyǝti olan Azǝrbaycanlılığa dǝyinǝnlǝr- ki bu çox doğru bir yaxlaşımdır -nǝ üçün onun milli etnik adı olan Türkü yazmırlar? Kürd insan haqları dǝrnǝklǝri öz mǝhbuslarını tǝkcǝ coğrafi mǝnsubiyǝti olan Kürdüstanlı olaraq tanıdırlar, yoxsa onların milliyǝti olan Kürdü dǝ vurqulayırlar?

------------------

Doğrudur ırqçılıq diyǝndǝ, burada tartışma yeri vardır. Ancaq son dönǝmdǝ ırqçılığın tanımı elǝ gǝnişlǝtildi ki hǝtta qadınlara yapılan basqılar da ırqçılıq olaraq sayılmaya başladı. Yaxında milli qonulardan qaynaqlanan etnik ayrımçılıq, milli üstünlük sağlama kimi qonular da bu alana girǝrsǝ şaşmamaq lazım.

Iqrçılıq illa da sistematik vǝ qurumsallaşmış olmaz. Sistematik ırqçılıq da vardır, sistematik olmayan bireysǝl vǝ qurumsallaşmamış ırçılıq da. Bizǝ qarşı İranda yeridilǝn ırqçılıq sistematikdir ve devlǝt tǝrǝfindǝn olandır.

Azǝrbaycanlı'nı Türklǝ eşit tutmaq da ırqçılıqdır vǝ Azǝrbaycan cumhuriyǝtindǝ devlǝt tǝrǝfindǝn olur, ancaq bu Güneydǝ vǝ İranda yalnız bir sıra aydınlar vǝ aktivistlǝr tǝrǝfindǝn savunulan bir görşüdür vǝ hǝlǝlik devlǝtlǝşmǝmişdir.

Tapdaq altında olan bir etnik qurub ırqçı basqı vǝ siyasǝtlǝrǝ mǝ'ruz qalmasına qarşın, özü dǝ başqa etniklǝri tapdaq altında tutub onlara ırqçılıq yapabilǝr. Tarix belǝnçi örnǝklǝrlǝ doludur. Əski Yuqoslaviyada Xorovat vǝ Arnavutların vǝ indiki Iraqda Kürdlǝrin örnǝyindǝ olduğu kimi.

Diqqǝt edilmǝsi gǝrǝkǝn başqa bir qonu kimsǝ İranda ırqçı basqılara mǝ'ruz qalan Türk xalqını ırqçılıqla ittiham etmir. Bǝlkǝ burada etnik ayrımçılıq vǝ ırqçı yöntǝmi mǝnimsǝyǝn, Azǝrbaycanlı'nı Türklǝ eşitlǝyǝn az sayılı siyasi aktivistlǝr söz qonusudur.

------------------------------

Bu durumda İran vǝ Güney Azǝrbaycanda yaşayan Türk xalqı iki ırqçı söylǝmǝ mǝ'ruz qalmaqdadır:

1-Onu İran milli kimliyinǝ soxmaq istǝyǝn vǝ İran devlǝti tǝrǝfindǝn uyqulanan sistematik vǝ qurumsallaşan devlǝt ırqçılığı. Bu bilincli yapılan bir ırqçılıqdır.

2-Bir sıra aydın vǝ aktivistlǝrin Azǝrbaycanlı'nı Türk yerinǝ qoymaya çalışan bireysǝl vǝ qurumsallaşmamış ırqçılıq. Bu ırqçı tutum indilik bilincsizcǝdir.

Azǝrbaycanlı'nı Türklǝ eşitlǝmǝ ayrıca Azǝrbaycanda yaşayan bütün Fars, Tat, Talış, Kürd vǝ Gilǝk xalqlarına qarşı yapılan ırqçılıqdır da eyni anda. Bu da hǝlǝlik devlǝt sǝviyyǝsindǝ deyildir vǝ adı geçǝn aydın vǝ aktivistlǝr tǝrǝfindǝn Türk olmayan Azǝrbaycanlılara qarşı vǝ bilincsizcǝ yapılan bir türdür.

------------------------------

Bizim etnik vǝ milli adımızın Azǝrbaycanlı deyil, Türk olduğunu qavramaq, Azǝrbaycanlını Türklǝ eşit tutmanın ırqçı içǝriyi olduğunu anlamaq mǝncǝ gǝlǝcǝyin vǝ huquqi sistemin işi vǝ mǝsǝlǝsi deyildir. Bugünün işi vǝ sorunudur, çünkü bunlar bugün yapılmaqdadır. Bu isǝ sorunun başlaqıcıdır, çünkü arxasında olan yanlış qavrama vǝ anlayışı göstǝrir.

Bir millǝtin oluşmasında siyasi coğrafiyanın – burada Azǝrbaycanın- rolu başqa bir qonudur, bir millǝtin var olan tarixi etnik adını -ki burada Türkdür- başqa qondarma adlar ilǝ dǝyişdirmǝk dǝ - ki burada Azǝrbaycanlıdır- ayrı qonulardır.

Bu ikncisi isǝ yǝ'ni Türk xalqının etnik adını Azǝrbaycanlıya dǝyişdirmǝk saf vǝ xalis ırqçlılıqdır.

------------------------------

Coğrafi mǝnsubiyǝtin adı olan Azǝrbaycanlını etnik ad olan Türk yerinǝ işlǝtmǝnin yaratdığı  sorunun üç düzeyi vardır:

1- Azǝrbaycanlını Türk xalqının adı yerinǝ işlǝtmǝk yanlışdır, bu qullanım ırqçılıq olsun vǝya olmasın. Xalqımızın bilinǝn bir adı vardır vǝ onu başqa bir adla dǝyişdirmǝyǝ heç bir gǝrkǝçǝ, nǝdǝn vǝ sǝbǝb yoxdur.

2- Azǝrbaycanlını Türk xalqının adı yerinǝ işlǝtmǝk hǝm Türk xalqına hǝm dǝ Azǝrbaycanda yaşayan ötǝki etnik qurublara qarşı ayrımçılıq, üstünlük sağlama vǝ ırqçılıqdır. Bu ayrıca etnik qurubların adlarına sayqı göstǝrilmǝsi gǝrǝkdiyi ilkǝsinǝ dǝ tǝrsdir. Bu yanlış eşitlǝmǝ torpağı qorusa da qorumasa da.

3- Azǝrbaycanlını Türk yerinǝ qoymaq Güney Azǝrbaycanın torpaqlarının bölünmǝsi vǝ itirilmǝsinǝ nǝdǝn olar.

----------------------------

Mǝn Milli hökümǝt vǝ Əliyev tǝcrübǝlǝrini Azǝrbaycançılıq görüşünün vǝ Azǝrbaycanlını Türklǝ eşitlǝmǝnin ǝn gözǝl örnǝklǝri olaraq görürǝm. Əliyev dǝ, Azǝrbaycan Milli Hökümǝti dǝ Türk xalqı adı yerinǝ Azǝrbaycanlı işlǝtmişlǝr. Ancaq örnǝyin Kürd xalqının adına toxunmamışdır. Burada başarısız olan da mǝnim görüş deyildir, Azǝrbaycanlını Türklǝ eşit edilmǝsidir.

----------------------------

Bir sıra şǝxslǝr Türk xalqının milli tarixi adını Türkdǝn Azǝrbaycanlıya dǝyişdirmǝyǝ qarşı çıxmağı Azǝrbaycanla muxalifǝt olduğunu iddia edir. Bunun Azǝrbaycanın Türk yurdu olmasını ırqçı görmǝk anlamına gǝlǝbilǝcǝyini dǝ söylǝyirlǝr. Bunlar kǝsinlikǝ yanlış iddialarıdır.

1-Mǝn Azǝrbaycan adına muxalif dǝyilǝm. Türk xalqının milli, etnik, tarixi adını Türkdǝn Azǝrbaycanlıya dǝyişdirmǝklǝ muxalifǝm. Bimizim milli etnik vǝ tarixi adımız vardır vǝ o da Türkdür. Türk xalqının adını Azǝrbaycanlıya dǝyişdirmǝklǝ muxalifǝt vǝ Azǝrbaycanla muxalifǝt etmǝk arasında yerdǝn göyǝ dǝk fǝrq vardır.

2-Mǝn Azǝrbaycanı Türk yurdu bilmǝnin ırqçı bir görüş olduğunu söylǝmirǝm. Azǝrbaycanlını- ki Azǝrbaycanda yaşayan bütün etniklǝrin ortaq vǝ etnik olmayan adıdır -Türk adı ilǝ eynilǝşdirmǝsini etnik ayrımçı, üstünlükçü vǝ ırqçı bir davranış olaraq bilirǝm. Almanyanın Almanların yurdu olduğunu söylǝmǝk başqa, tǝkcǝ Almanların Almanyalı olduğunu söylǝmǝk başqa bir şeydir. Bunlardan kincisi saf vǝ xâlis ırqçılıqdır mǝncǝ.