افزايش تضييقات بر تركهاي علوي (اهل حق)٬ سني٬ جعفري و بهايي در آذربايجان جنوبي

  همزمان با قيامهاي شهري خلق ترك در آذربايجان جنوبي ٬ جنوب ايران (قشقايستان) و ديگر نقاط ايران٬ دولت جمهوري اسلامي به اقدامات امنيتي و تضييق سيستماتيك حقوق انساني بسيار گسترده٬ همه جانبه و شديدي براى مهار كردن جنبش ملي دمكراتيك خلق ترك دست زده است كه بعضي از اين اقدامات در رسانه ها و ּּּ انعكاس مي يابدּ

 يكي از عرصه هاي جدي تضييق حقوق بشري خلق ترك در آذربايجان جنوبي و ديگر نقاط ايران٬ اعمال فشار بر گروههاي مذهبي و اعتقادي مختلف ترك توسط نهادها و دولت جمهوري اسلامي است٬ در ميان اين گروههاي مذهبي و اعتقادي٬ تركهاي علوي-قزلباش (به خطا در ايران اهل حق ناميده مي شوند)٬ تركهاي سني٬ تركهاي بهايي و حتي تركهاي شيعه جعفري قرار دارند:

  تضييقات اخير بر تركهاي علوي قزلباش:

  در روز برگزاري مراسم هفته شهداي ميانه در طول قيام ملي خلق ترك٬ عوامل لباس شخصي جمع ائوي علويان ترك (خانقاه اهل حق) را به آتش كشيده اندּ علاوه بر آن اخيرا براي پنج تن از متهمان شورش تركان علوي قزلباش (در ايران به خطا اهل حق ناميده  ميشوند) قوشاچاي (مياندواب) حبسهاي طويل المدت و اعدام٬ به شرح زير صادر شده است:

١. سمندعلِی محمدِی (بِیگ محمد اوغلو)، متولد ۱٣۲۶در قوشاچاي (مِیاندوآب)، وابسته به مذهب علوي- قزلباشي (در ايران به اشتباه مشهور به اهل حق) ، به اتهام درگِیرِی با نِیروِی انتظامِی در ۲۲ آبان ۱٣٨٣ دستگِیر و به ۵ سال حبس و سپس اعدام، محکوم شده است.


٢. بخشعلِی محمدِی (بِیگ محمد اوغلو)، متولد
۱٣۲۶در قوشاچاي (مِیاندوآب)، وابسته به مذهب علوي- قزلباشي (در ايران به اشتباه مشهور به اهل حق) به اتهام درگِیرِی با نِیروِی انتظامِی در ۱۲ آبان ۱٣٨٣ دستگِیر و به ۵ سال حبس و سپس اعدام، محکوم شده است.


٣. ِیونس آقاِیان (اِیوب اوغلو)، متولد
۱٣۶۱ ۱٣۲۶در قوشاچاي (مِیاندوآب)، وابسته به مذهب علوي- قزلباشي (در ايران به اشتباه مشهور به اهل حق) به اتهام درگِیرِی با نِیروِی انتظامِی در ٣ مهر ۱٣٨٣ دستگِیر و به ۵ سال حبس و سپس اعدام، محکوم شده است.


٤. مهدِی قاسم زاده (قباد اوغلو)، متولد
۱٣۶۰ ۱٣۲۶در قوشاچاي (مِیاندوآب)، وابسته به مذهب علوي- قزلباشي (در ايران به اشتباه مشهور به اهل حق) به اتهام درگِیرِی با نِیروِی انتظامِی در ۱ مهر ۱٣٨٣ دستگِیر و به ۵ سال حبس و سپس اعدام، محکوم شده است.


٥. عباداله قاسم زاده (قباد اوغلو)، متولد
۱٣۵٣ ۱٣۲۶در قوشاچاي (مِیاندوآب)، وابسته به مذهب علوي- قزلباشي (در ايران به اشتباه مشهور به اهل حق)٬ به اتهام درگِیرِی با نِیروِی انتظامِی در ۱۲ آبان ۱٣٨٣ دستگِیر و به ۵ سال حبس و سپس اعدام، محکوم شده است.

علويان ترك ويا قزلباش (كه در ايران به خطا اهل حق ناميده ميشوند) كه تقريبا ١٠٪ تا ٢٠٪ جمعيت تركان ايران را تشكيل ميدهند٬ همه ايلات ترك در آذربايجان و ايران سنتا بر مذهب علوي قزلباشي هسنتدنּ آنها ترکی را خالصتر صحبت می کنند و لهجه اکثر آنان لهجه ای مابين ترکی آذربايجانی و آناتولی می باشد.علويان ترك قزلباش بقيه السيف قزلباشان تركيه هستند كه به آذربايجان و ايران مهاجرت كرده اندּ

از بدو تاسيس جمهوري اسلامي با انواع و اقسام تحديد گسترده و خشن آزاديهاي انساني٬ وجداني و مذهبي بوده اندּ دولت جمهوري اسلامي مذهب علوي قزلباشي (در ايران به خطا اهل حق گفته ميشود) را به رسميت نميشناسد و سياست رسمي آن تغيير مذهب تركان علوي قزلباش به شيعه امامي استּ در اين راستا پس از تاسيس جمهوري اسلامي تجمعات آنان غیر قانونی گشته و قزلباشها قادر به انجام آزاد فرایض دینی خود نشده اند. با تعطیل شدن «جمع ائوي» (جمع خانه) قزلباشها کاملا از حق تجمع ازاد دینی محروم شده اند.


 علويان ترك از يك سوي با سياستهاي فارسسازي و شيعه سازي جمهوري اسلامي و از طرف ديگر با سياسيتهاي كردسازيشان توسط جريانها و گروههاي كرد و آسيميله شدن در مذهب كردي يارسان قرار دارند
ּ تعداد بيشتری از آنها به دليل اشتراکات زيادی که با ترکهای علوي آناتولی كه شمارشان بالغ بر ميليونها تن ميشوند دارند ترجيح می دهند نيم نگاهی به ترکيه داشته باشند. آنها به ترکهای آناتولی اعتماد بيشتری دارند


در انتخابات مجلس هفتم فردی بنام سولطان علی محمدی از روستای اوچ تپه ترک کاندیدای مطلوب علويان آذربایجان رد صلاحیت شد
ּ پس از آن شبنامه ای منسوب به این فرد در مناطق جنوب غربی آذربایجان و بخصوص در میان علويان ترك  پخش شددּ در این شبنامه سولطانعلی با محکوم کردن آپارتایدی که در ایران علیه اقوام و مذاهب در جریان است خواهان رفع این تبعیضات و حتی یک نوع دوئل برای مباحثه با رییس جمهور در ملاء عام ویا تلویزیون شده بود.


  حادثه خونین اوچ تپه سال قبل زماني آغاز شد كه علويان روستای اوچ تپه ترک با نصب پارچه نوشته هایی بزبان ترکی و فارسی در مناطق عمومی روستا ، خواهان رفع مظالم مذهبی و فرهنگی مبتلا به شدند
ּ اما مقامات مدتها نسبت به تذکرات و تهدیدات مقامات انتظامی محلی از خود بی اعتنایی نشان دادندּ ظهر روز چهارشنبه ناگهان صدها تن از نیروهای انتظامی میاندواب روستا را به محاصره خود در آوردند. گفتگوهایی که برای رفع تنش میان آق ساققال ها (ریش سفیدان) و نیز مامورین صورت گرفت بتندی از جانب مقامات نظامی رد شد.
 هنگامی فرماندهان نیروی انتظامی و نیز پشتیبانی این نیرو در میاندو اب به برخی از اعتقادات علويان قزلباش اهانت کردند كار به خشونت و تيراندازي كشيده شد بعد از این حادثه ، روستا تبدیل به صحنه جنگ وحشتناکی شد و مامورین با استقاده از دوشکا و گلوله های آرپیجی به روستا حمله کردند. دامداری مدرن اوچ تپه ، چندین خانه و نیز بیش از ده وسیله نقلیه موجود در روستا هدف قرار گرفتند و جمع کثیری کشته ، مجروح و توقیف شدند.

http://qirxlar.blogspot.com/  

 

تضييقات اخير بر تركهاي سني آذربايجان

از نمونه هاي اخير تضييق بر تركان سني آذربايجان بازداشت مهندس عليرضا جوانبخت قولونجو ، نويسنده و فعال آذربايجاني توسط نيروهاي امنيتي اورميه بازداشت شد. مهندس جوانبخت از ترك هاي سني مذهب اورميه مي باشد. هنوز خبري  از علت دستگيري وي منتشر نشده است اما به نظر مي رسد اين بازداشت در ادامه نا آرامي هاي اخير در شهرهاي آذربايجان و در اعتراض به توهين عليه ترك ها باشد. بازداشت وي پس از دو بار بازرسي از منزل وي صورت مي پذيرد.

عليرضا جوانبخت قولونجو يكسال پيش نيز به دليل فعاليت در زمينه حقوق بشر و عضويت در هيات موسس كميته دفاع از زندانيان سياسي آذربايجان (آسمك) به شش ماه حبس محكوم شده بود كه اين محكوميت به مدت دو سال به حالت تعليق در آمده بود.

ترکهای سنّی آذربايجان غربی در شهرهای اورميه، سلماس و خوی زندگی می کنند. پراکندگی جمعيت آنان در گذشته به مهاباد، پيرانشهر، نقده و اشنويه نيز می رسيده است، که در نتيجه جنگهای مذهبی بين شيعه وسنّی که خونينترين آنها به دوره صفويه بر می گردد به کردها نزديکتر شده و به تدريج در بين آنها حل شده اند. جمعيّت آنها در سه شهر ياد شده نزديک به 200 هزار نفر است. در اين بين موقعيت جغرافيايی مناطق سنّی نشين از اهميت خاصی برخوردار است. مخصوصاَ قصبات بزرگی مانند "بالوو"،"قولونجو(قولنجی)"، "مياوا(مياوق)"، "گجين"، "کهريز"، "گول تپه"، "ولنده"، "ايستی سو"، "شکريازی"، "وردان" و ... که بعضی از آنها به تنهايی نزديک به 10 هزار سکنه دارند. تركهاي سني آذربايجان ترکی را خالصتر صحبت می کنند و لهجه اکثر آنان لهجه ای مابين ترکی آذربايجانی و آناتولی می باشد.

تركهاي سني آذربايجان از يك طرف تحت سياسيتهاي فارس سازي و شيعه امامي سازي دولت جمهوري اسلامي قرار دارند و از طرف ديگر در معرض اسيميلاسيون در ميان كردهاي سني مجاور ميباشندּ اعضای گروههای پژاک و پ. ک. ک.  براي جذب تركهاي سني ساكن در مناطق استراتژيك در جوار مرز تركيه به خود٬  در آذربايجان غربی از تبعيضهای مذهبی سخن می گويند و از اتحاد سنّی مذهبها. اوايل انقلاب اسلامی ايران بسياری از آنها که ساکن روستاهای سلماس هستند و به آنها  Küresünniگفته می شود، از طرف دولت مورد تهدید واقع شدند.  آن موقع دولت ترکیه از آنها حمايت کرد. تعداد بيشتری از تركهاي سني آذربايجان به دليل اشتراکات زيادی که با ترکهای سني آناتولی دارند ترجيح می دهند نيم نگاهی به ترکيه داشته باشند. آنها به ترکهای آناتولی اعتماد بيشتری دارند در طی سالهای گذشته هزاران تن از ترکهای سنّی به ترکيه مهاجرت کرده اند.

در آذربايجان غربی تمام امتيازات داده شده براي اهل سنت به کردها تعلق گرفته است. ترکهای سنّی ساکن در اورميه مسجدی ندارند، آنها نماز جمعه در مسجد امام شافعی و با کردها اقامه می کنند. استخدام کردها در ادارات دولتی بيشتر شده و کردها به تدريج برخی از مناطق تركهاي سني -مناطقی مانند بند، ديزج سياوش و... که زمانی ترکهای سنّی ساکنين اصلی آن بوده اند- را نيز اشغال کرده اند.

http://www.dc.turkuamk.fi/users/fsaeidi/

 

تضييقات اخير بر تركهاي جعفري

برجسته ترين نمونه تضييقات فزاينده بر تركهاي جعفري آذربايجان٬ نمونه حجت الاسلام عظيمي قديم استּ اين روحاني جوان و مترقي ترك به علت فعاليتها و سخنان خود بر عليه نژادپرستي فارسي بارها در دادگاه ويژه روحانيت محاكمه٬ به ممنوعيت خروج از كشور٬ منع اقامت در استانهاي آذربايجاني و ترك نشين در شمال غرب كشور٬ ممنوعيت از هر گونه فعاليتهاي تبليغي در آنها٬ محروميت از پوشيدن لباس روحانيت و حبس هاي گوناگون محكوم شده استּ

مذهب جعفري كه امروزه مذهب اكثريت تركهاي ايران و آذربايجان جنوبي است توسط نادر شاه افشار بنيانگذار دولت تركي و آذربايجاني افشار٬ اين آخرين جهانگير ترك٬ تدوين و ايجاد شده استּ شيعه امامي٬ فرم و تفسير فارسي-عربي از شيعه اورتودوكس دوازده امامي (اثني عشريه) و شيعه جعفري فرم و تفسير تركي آن استּ نادرشاه با فدا نمودن "شيعه امامى" آنرا به فرمى جديد كه "شيعه جعفرى" ناميده مىشود در آورده است. وى مذهب شيعه امامى را آنقدر معتدل و جرح و تعديل نموده است كه موفق به ايجاد مذهب جديدى نزديك به مذاهب تسنن كه مورد احترام هم شيعيان امامى و هم سنيان بود و خود آنرا "مذهب جعفرى" منسوب به امام جعفر صادق نمىناميد گرديده است. او اختلاف مذهب شيعه جعفري با مذاهب اهل سنت را نيز فقط در سطح بعضى از فروعات و امور فقهى مانند اداى نماز و روزه و حج مجاز مىدانست. به عبارت ديگر او مذهب شيعه امامى فارسي-عربي را به سطح يك مذهب فقهى مستقل تحت نام مذهب جعفرى تركي تنزل داد.

در قرائت تركي وى از شيعه يعني در شيعه جعفري٫ از ولايت (و از جمله ولايت فقيه) و عصمت امامان٬ همچنين از تقدس و اختيارات و امتيازات طبقه روحانيت خبرى نبود.

امروز تركهاي جعفري آذربايجان جنوبي و ديگر نقاط ايران٬ در معرض سياست هاي گسترده فارسسازي و شيعه (امامي) سازي دولت جمهوري اسلامي ايران دارندּ اكنون تركهاي جعفري بويژه روحانيون تركي كه اعتقادي به تئوري ولايت فقيه فارسي ندارند٬ -آيته الله شريعتمداري از برجسته ترين اين نمونه هاست- تحت فشارهاي گوناگون از طرف دولت قرار دارندּ 

http://ebduleziz-ezimi.blogspot.com/

 

تضييقات اخير بر تركان بهايي در آذربايجان جنوبي

رئيس دادگستري آذربايجان شرقي در مصاحبه اخير خود گفته است كه در حوادث اخير تبريز ٣٣٠ نفر دستگير شده اند كه در ميان آنها تعدادي بهايي و توده اي و وابستگان اسراييلي وجود داردּ اين ادعا موجي از ناخشنودي و تشويش در ميان جامعه بهاييان و لادينان ترك ايجاد نموده و به عنوان پيش در آمد فشارهاي تازه اي بر بهاييان و كمونيستهاي ترك در آذربايجان قلمداد شده استּ

تركهاي آذربايجان هم در روند پيدايش جريان بهايي ايران و هم در گسترش آن سهم تاريخي تعيين كننده اي داشته اندּ گسترده ترين قيام شهري بابي به رهبري قره العين بانوي ترك آزربايجاني از اهالي قزوين و در شهر زنجان آذربايجان بوقوع پيوسته استּ از ١٧ تن حروف حي باب (نخستين گروندگان به وي) بيش از نيمي ترك و آذربايجاني بوده اندּ بهاييان ترك در همه سطح آذربايجان در استانهاي آذربايجان شرقي٬ همدان٬ قزوين٬ آذربايجان غربي و ּּּּ ساكن (بوده) اندּ

هر چند سران بهايي در دوره سلطنت پهلوي با سياستهاي ضد تركي آن رژيم هماهنگي كاملي نشان داده اند٬ توده عامي بهاييان ترك با تاسيس جهموري اسلامي تحت فشارها و مضايق بسيار قرار گرفته اندּ اين فشارها و مظالم كه طيف بسيار وسيعي از تاراج و به يغما بردن خانه و كاشانه توسط افراطيون بنيادگراي شيعي امامي حامي دولت٬ تا مثله شدن در كوي و بازار وּּּּ را در بر ميگيرد منجر به مهاجرت گسترده تركان بهايي به خارج كشور گرديده استּ

http://bahai-turk.blogspot.com/

Sozumuz, a window opening to the life/culture of the turkish nation of iran/south azerbaijan:
http://mehran1.persianblog.com
http://sozumuz.blogspot.com/
http://sozumuz-turk-dovletler.blogspot.com/

http://elobaoymaqlarimiz.blogspot.com/

http://demoqrafi.blogspot.com/
http://tomarlar.blogspot.com/