http://www.adf-mk.org/

آذربايجان دموکرات فرقه سی/ سندلر

اسناد فرقه دموکرات آذربايجان (ترجمه فارسى)

حورمتلی اوخوجولار

بو سندلر اولدوغو کيمی، يعنی ۱۳۲٤_ ۱۳۲۵- جی ايللرده يازيلديغی اصطلاح و ادبياتلا، رداکته و ويرايش اولمادان تقديم اولونور:

آذربايجان ملی حکومتينين برنامه سی!

برنامه حکومت ملى آذربايجان (ترجمه به زبان فارسى)

«آذربايجان ملی حکومتينين برنامه سی»

آذربايجان ملی کابينه سی، آذربايجان خالقينين ايللر بويو آرزو ائتدييی ملی مختاريتينی عملاً وجودا گه تيرمک و بو واسطه ايله آذربايجان خالقينين ملی احتياجلارينی رفع ائديب، اونو مترقی و تکامله سوق ائتمک اوچون آشاغيداکی وظايفی اوزونون ياخين هدفی و برنامه سی قرار وئرير؛

۱- ملی مختاريتيميزی دونيايا تانيتماق، اونون داوام و بقاسينی تامين ائتمک اوچون جدی تدبيرلر گوروب، صلاحيتدار مقامات ايله مذاکره يه گيريشمک، ايرانين استقلال و تماميتينی خلل دار ائتمه دن ملی دولتيميزی دموکـراتيک اساسلار اوزره قـورماق و بو يولـدا قاباغا چيخابيـلن مشکـلاتی رفع ائتمـک٠

۲- ملی مختاريتيميزی محکم اساسلار اوزره قوروب، اونو خالقا ياخينلاشديرماق مقصدی ايله چوخ تئز بير صورتده ولايت انجمنلرينين انتخاباتينا باشلاماق و يئرلی اداره لرين نظارتينی اونلارين اختيارينا قويماق٠

۳- شهرلريميزين عمران و آبادليغی اوچون بلاتاخير شهر انجمنلرينی، دموکراتيک اساسلار اوزره انتخاب ائديب، اونلارين ايشلرينی دوزگون و صحيح بير صورتده جريانا سالماق٠

٤- يئرلرده معتمد آزاديخواه آداملاردان، فرماندار و بخشدارلار انتخاب ائديب، اونلارين واسطه سی ايله کئچميش ظالمانه حرکتلر و خالقی تحقير ائديجی عمللرين قاباغينی آليب، بوتون اولکه ده امنيت و آسايشی تامين ائتمک٠

۵- ژاندارم و پليس اداره لرينی خائن و خالقی ازيب فلاکته سوق ائدن اشخاصين اليندن چيخاريب، آزاديخواه و ميهن پرست اشخاصا تاپشيرماق و اونلارين ايشلرينی خالقين آرزو و احتياجاتينا متناسب بير حالا سالماق٠

۶- ماليات قانونلارينی نظردن کئچيرمک و ماليه اداره سينين دخل و خرجينی تفتيش ائتديکدن سونرا، چوخ تئز بير صورتده ملی بودجه لايحه سينی ملی مجلسه تقديم ائتمک. عموميتله مالی سياستين گه لير و مخارج اساسينی مملکتين ترقی و تکاملی اوزرينده قرارلاشديرماق٠

٧- مختاريتيميزی، ملی مجلسيميزی و ملی دولتيميزی قورماق و اونون گه له جه ينی تامين ائتمک اوچون کندلرده و شهرلرده وجوده گلن فدايی دسته لرينی بير مرکز اطرافيندا تمرکز وئرمک، ملی خالق قوشونو وجودا گه تيرمک و بو قوشونون تسليحات و تنظيماتينی معاصر حالا سالماق مقصدی ايله جدی تدبيرلر گورمک٠

۸- فرهنگ و معارف ساحه سينده دولتيميزين قاباغيندا ايکی بويوک مسئله دورور. بيرنجيسی اوز ملی ديليميزی بوتون مدرسه لرده رسمی اولاراق قبول و اجرا ائتمک، ايکينجيسی ايسه عموميتله سوادسيزليغا قارشی مبارزه آپارماق، مجانی و اجباری تحصيلی عملی يولونا قويماق. بونلارين هاميسيندان چوخ، ملی حکومتيميزين عالی تحصيل مسئله سينه اهميت وئريب، ملی دارالفنونوموزون (دانشگاه) اساسينی قورماغا چاليشماليدير٠

٩- تجارت و اقتصاد ساحه سينده ملی حکومتيميز بيرينجی نوبه ده ملی صنايع ميزه اهميت وئريب، موجود کارخانالاری دوزگون يولونا قوياجاق. ايکينجی نوبه ده يئنی کارخانالار آچماقلا، مملکتين صنايعينه اولان احتياجاتينی تامين ائده جکدير. تجارت ساحه سينده دولتيميز آذربايجانين تجارت مرکزی اولا بيلمه سی اوچون تدبيرلر گوره جک و يوللار آراياجاقدير٠

۱٠- يوللارين تعمير و احداثی، پست و تلگراف و تلفن کيمی ارتباط وسايطينين گئنيشلنديريب، معاصر حالا سالينماسی حکومتيميزين اساسی وظيفه لريندن دير٠

۱۱- کندلی ايله اربابلار آراسيندا توليد اولان اختلافاتی رفع ائتمک اوچون متقابل رضايت شرطی ايله، جدی قانون لايحه سی تنظيم ائديب، بو يولی ايله کندلی و ارباب مسئله سينی حل و تصويب ائله مک٠

۱۲- کندلرده و شهرلرده گوندن - گونه آرتماقدا اولان ايشسيزليغين قارشيسينی آلماق اوچون خالصه تورپاقلارينی فوريتله زارع لر آراسيندا تقسيم ائتمک. همچنين آذربايجانی ترک ائديب اونون خارجينده ملی مختاريتيميز عليه نه تبليغات آپارانلاريندا يئرلرينی ضبط ائديب کندليلرين اختيارينا قويماق ايله يئرسيز کندليلر آياقلانديريلماليدير. بوندان علاوه خالقيميزين اکثريتينی تشکيل ائدن کندليلر اولدوغو اوچون گه له جکده بانک کشاورزينی ائله بير صورتده قووتلنديرمک لازمدير کی، ايلييه بيلسين کندلييه اعتبار وئرمکله يئر مسئله سينی حل ائتسين و اربابلار اوز ميل و رغبتلری ايله يئرلری کندليلره عادلانه قيمته ساتا بيلسينلر٠

۱۳- ايشسيزليکله جدی مبارزه ائتمک اوچون جدی تدبيرلر گورمک، ال صنايعی، يول ايشلری، کارخانالار تاسيسی، فلاحت و تجارتين آرتماسی وسيله لريندن جدی صورتده استفاده ائتمه يی لازم گورور٠

۱٤- کارگر و زحمتکشين معيشتينی دوزگون يولا قويماق اوچون ايش و زحمت قانونو لايحه سينی تهيه ائديب مجلسه تقديم ائتمه لی و عين زاماندا ايشچيلرين بيمه ائديلمه سينی اجباری ائتمک اوچون تدبيرلر گورمه ليدير٠

۱۵- صحييه ايشينه توجه ائديب بيرينجی نوبه ده عمومی و مسری خسته ليکلرين قاباغينين آلينماسی و مخصوصا کندلرده و آشاغی طبقه يه حکيم و داوا يئتيرملکه خالقين بهداشتينی تامين ائتمه ليدير٠

۱۶- ملی شورا مجلسی طرفيندن بو آنا قدر وضع اولونموش قانونلاری، آذربايجان خالقينين حياتينا و ملی مختاريتينه مناسب بير صورتده اصلاح ائديب ته زه مفيد لايحه لر پيشنهاد ائتمک٠

۱٧- خصوصی مالکيت حاقيندا آذربايجان ملی حکومتی، مملکتين بوتون ساحه لری اوچون خصوصی مالکيتی قبول ائديب، مملکتين و خالق اقتصادياتينين ترقی سينه و خالقين رفاه حالينا سبب اولان هر جور خصوصی اقداماتا کومک ائده جکدير٠

۱۸- آذربايجان ملی حکومتی، اولکه ده ياشايان عموم اهالينين وجدان و عقيده آزادليغينا احترام ائده جکدير٠

۱٩- آذربايجان ملی حکومتی، آذربايجانليلارلا بيرليکده آذربايجاندا ياشايان بوتون هموطنلری خصوصی ايله کوردلر و باشقالارينی حقوق و قانون مقابلينده مساوی حساب ائدير٠

۲٠- آذربايجان ملی حکومتی، مرکزی ايران حاکميتينی تانيماقلا برابر بو حکومتين آذربايجانين مختاريتينه مخالف گلمه ين، آذربايجان خالقينين موسئسان مجلسی و آذربايجان مجلسينين مراجعتنامه و قرارلاريندان قيد اولونان ملی حقوق طلبلرينه ضد اولمايان تدبيرلرين حياتا کئچيره جک دير٠

برنامه نين اطرافيندا مفصل صورتده بحث ائديکدن سونرا رای آلينيب، آذربايجان ملی حکومتينين برنامه سی اتفاق آراء ايله تصويب اولدو٠

«برنامه حکومت ملی آذربايجان»
(ترجمه فارسى)

هيات دولت ملی آذربايجان، برای نيل به خودمختاری ملی که ساليان سال از آرزوهای مردم آذربايجان است، همچنين برای رفع نيازهای مردم و سوق اين سرزمين به سمت توسعه و ترقی، موارد مندرج ذيل را به عنوان برنامه کوتاه مدت خود ارايه می نمايد؛

ه۱- به رسميت شناساندن خودمختاری ملی در سطح جهان، تامين دوام و قوام آن و مذاکره برای رسميت يافتن آن با مقامات ذيصلاح. برپا داشتن دولت ملی در آذربايجان بر اساس بنيان های دموکراتيک و رفع دشواری های ممکنه در اين راستا، بدون اخلال در تماميت ارضی و استقلال ايران٠

ه۲- به منظور تحکيم پايه های خودمختاری ملی و نزديکتر کردن خودمختاری به اهداف مردم و واگذاری اداره سازمانها و ادارات محلی به انجمنهای ولايتی، ضرورت آغازانتخابات انجمنهای ولايتی در کمترين زمان ممکن٠

ه۳- انتخاب انجمنهای شهری در اسرع وقت، براساس بنيانهای دموکراتيک برای عمران و آبادانی شهرها و سامان دادن و به اجرای مسئوليتهای انجمنها بدون اين که به بروز نارسايی ها امکان داده شود٠

ه٤- انتخاب فرمانداران و بخشداران از آزاديخواهان قابل اعتماد محلی و بدين وسيله پايان دادن به اعمال ظالمانه پيشين و جلوگيری از اعمالی که به تحقير مردم و حذف آنان از صحنه های تصميم گيری می انجاميد و تامين امنيت و آسايش در سراسر آذربايجان٠

ه۵- خلع يد اشخاص خائن و نالايق از ژاندارمری و شهربانی و جايگزين کردن اشخاص آزاديخواه و ميهن پرست در اين دو نهاد و تنظيم اداره اين دو نهاد متناسب با خواسته های مردم٠

ه۶- تجديد نظر در قوانين مالياتی و تقديم بودجه ملی به مجلس ملی، پس از بازرسی و تفتيش درآمدها و هزينه های اداره دارايی و بطور کلی، تدوين سياست مالی درآمدها و هزينه ها براساس اولويت توسعه و ترقی مملکت٠

ه٧- تمرکز اداره و فرماندهی فداييانی که در روستاها و شهرها برای پاسداری از خودمختاری ملی، مجلس ملی و دولت ملی پا به عرصه فعاليت گذاشته اند و ايجاد ارتش مردمی و اتخاذ تدابير لازم برای مدرن کردن سازمان و جنگ افزارهای ارتش ملی٠

ه۸- دو مسئله مبرم در زمينه فرهنگ و آموزش، روياروی دولت قرار دارد؛ نخست رسميت دادن به آموزش زبان ملی مان در تمام مدارس، دوم مبارزه با بيسوادی و به اجرا در آوردن آموزش اجباری و رايگان برای همه. افزون بر همه اين موارد دولت ملی ما موظف است برای اهميت دادن به آموزش عالی و فراهم آوردن امکان تاسيس دانشگاه ملی، تلاش و سريعاً اقدام کند٠

ه٩- حکومت ملی در زمينه اقتصاد و بازرگانی، نخست به صنايع ملی اهميت داده و کارخانه های موجود را در راه رشد و توسعه قرار می دهد و سپس، با تاسيس کارخانه های جديد، کمبودها و نيازهای مملکت را تامين خواهد نمود و در زمينه بازرگانی، دولت برای تبديل آذربايجان به يک مرکز تجاری خواهد کوشيد و راه کارها و تدابير لازمه را اتخاذ خواهد نمود٠

ه۱٠- مرمت راههای موجود و احداث راههای جديد، توسعه وسايل ارتباطی از قبيل پست، تلگراف و تلفن و تجهيز آنها با ابزارهای نوين از وظايف اصلی حکومت ملی ما محسوب می شود٠

ه۱۱- برای فيصله دادن به اختلافاتی که ميان دهقانان و اربابان بوجود آمده، لوايح قانونی بنيانمندی به شرط تامين رضايت طرفين، تنظيم و به تصويب خواهد رساند٠

ه۱۲- تقسيم اراضی خالصه در اسرع وقت و واگذاری آنها به دهقانان برای مهار بيکاری روز افزون که در روستاها و شهرها وجود دارد و خودنمايی می کند. همچنين زمينهای کسانی را که آذربايجان را ترک و در خارج از آذربايجان بر عليه خودمختاری ملی تبليغ می کنند، ضبط و واگذاری آن به دهقانانی که فاقد زمين هستند. علاوه بر اين، حکومت ملی به خاطر اين که اکثريت مردم آذربايجان را روستاييان تشکيل می دهند، بايد در کوتاه مدت بانک کشاورزی را تقويت نمايد، به گونه ای که با اختصاص اعتبار لازم به روستاييان به حل مسئله زمين کمک کند تا بدين طريق اربابان با ميل و رغبت زمينهای خود را به قيمت عادلانه به دهقانان واگذاری نمايند٠

ه۱۳- حکومت ملی برای مبارزه بی امان با بيکاری، توسعه صنايع دستی، راه سازی، تاسيس کارخانه و کارگاهها، گسترش کشاورزی و بازرگانی را ضروری می داند٠

ه۱٤- حکومت ملی بايد نارسايی موجود در زندگی کارگران و زحمتکشان را بر طرف سازد و برای عملی کردن اين هدف، لايحه قانونی کار را تدوين و تقديم مجلس نمايد. در عين حال به اجباری کردن بيمه کارگران اقدام کند٠

ه۱۵- به امر بهداشت بيشتر توجه کند و در وهله اول، بيماريهای واگيردا و عمومی را ريشه کن نمايد. بالاخص با ارسال دارو و پزشک به روستاها و مناطق محروم و تامين اين وسايل برای طبقات ضعيف جامعه، بهداشت عمومی را تامين نمايد٠

ه۱۶- قوانين موضوعه مجلس شورای ملی را به گونه ای سازگار با زندگی نوين مردم و متناسب با خودمختاری ملی اصلاح و لوايح مردمی تری تقديم مجلس ملی شود٠

ه۱٧- حکومت ملی آذربايجان، مالکيت خصوصی را در سراسر مملکت به رسميت می شناسد و به هر اقدام خصوصی که به رشد اقتصادی مردمی و مملکت و تامين رفاه مردم منجر شود، کمک خواهد نمود٠

ه۱۸- حـکومت ملی آذربايجان به آزادی عقـايد و انـديشه همه آحـاد مردمی که در کشـور زندگی می کنند، احتـرام می گـذارد٠

ه۱٩- حکومت ملی آذربايجان، همراه آذربايجانی ها همه هموطنانی را که در آذربايجان زندگی می کنند، به خصوص کردها، آشوری ها و غيره را در برابر قانون متساوی الحقوق می داند٠

ه۲٠- حکومت ملی آذربايجان ضمن به رسميت شناختن حکومت مرکزی ايران، قوانينی را که توسط حکومت مرکزی تصويب شود و مخالف خودمختاری ملی آذربايجان نباشد و برعليه حقوق ملی مندرج در بيانيه های مجلس موسسان و مجلس ملی آذربايجان نباشد، به مورد اجرا خواهد گذاشت٠

پس از مذاکرات مفصل در خصوص برنامه، رای گيری به عمل آمد و برنامه تقديمی دولت ملی به اتفاق آرا به تصويب رسيد٠