فيريدون ابراهيمى‌يه

 

ایلدؤنومون توتان يوخدور،

یوخدور سنی یادا سالان

قبرین اوسته گؤی اوت بیتدی،

ائی ناموراد یازیق جاوان!

آسیلدیغین گوندن بری

ماتملیدیر گؤی گولوستان

 

دولاشارکن شومال یئلی،

یوردون قیزیل بایراغیندا

ائللر ایله اود یاندیردین

بابکیلر اوجاغیندا.

لاکین افسوس سون ایشیق تک

سؤندو حیات چیراغین دا...

 

نه ائللرین مکتبینده

کیتابینی آچان اولدو

نه یازدیغین قیزیل یازی

رواج تاپیب، دستان اولدو.

لاکین سانما بو عصیرده

هر شئی بیتیب نيسیان اولدو.

 

گونون یئددی رنگی اریر

قیزیل اٶزن سولاریندا

سنین ایزین، کؤلگه‌ن قالمیش

آستارانین باهاریندا.

فاشیزم هله حؤکوم سورور

قیزیل اودلار ديیاریندا...

 

مکتبلرده آنا دیلین

اوخوتدوران اوستا یوخدور

اوردو – اوردو اویماقلاردا

اسیر چوخدور، آزاد یوخدور،

گئچیب چیراق، سؤنوب اوجاق،

خارابا چوخ، آباد یوخدور...

 

گئتدیم بابا ديیارینا،

گؤردوم بایقوش فیکره دالیب،

قبرین اوسته آخشام چاغی،

پاییز گونو، شفق سالیب

سندن، یولداش، خاطیره لر

درین سیزی جاندا قالیب

 

عزراییله قیلینج چکیم،

یئنه بیر گون اؤله جگم

چیراق کیمی یا بیر آخشام

یا بیر سحر سؤنه جگم

بیلیرم کی یئر آلتیندا

توز تورپاغا دؤنه جگم

 

بونلا بئله امینم کی،

نور ظولمتی بوغاجاقدیر

ان نهایت اوفوقلاردان،

قیزیل گونش دوغاجاقدیر

داش نه قدر برک اولسا دا،

ایستی سویوق اوغاجاقدیر!

 

 

 

دوکتور حميد نطقى يه:

ائينالى دانيشير

 

١- اولکر سؤنوب، دان اولدوزو پارلارکن

گؤز تيکرم، اوزاق، اوزاق يوللارا!

آرغين – يورغون کروانلارى گؤزله رم...

 

باهار گونو اريده رکن قارلارى

ياماجلاردا گؤوه رنده اوت، علف

بيلدير کؤچن چوبانلارى اؤزله رم...

 

دره لرده قيققيلدارکن ککليکلر

دورولارکن، «حوووض ترلان» سولارى

سرين- سرين شيمال يئلى اسرکن

 

اوزاقلاردان سلاملارام، هر سحر:

- قارا لچک، چاديرالى دوللارى،

گوشوارالى، مخمل دونلو قيزلارى...

 

٢- گؤز گزديريب اوجالاردان شهره

توزلو يوللار، پالچيق ائولر، قبريستان

ظولوم ايچره، پاسلى بازار، شئه زيندان

 

آياق يالين، سولغون اوزلو اوشاقلار

»شاه چلبى» اوسته پالتار يويانلار،

کوللوکلرده، سومسونن ايت گؤررم...

 

٣- ياديمدادى، گليب- گئدن دؤورانلار

اتگيمده «صفا باغى» وار ايدى...

 

گؤم- گؤى گوللو «باغمئشه» ده، چشمه لر

دييرمانلار فيرلاداراق آخاردى

 

»رشيدييه» اطرافيندا، گزرکن:

ساناردين کى، خزان بيلمز باهارى

 

ياشيم چوخدور آب-ي حيات ايچميشم

آتا بيگلر، غازان خانلار، صوفولار،

زئينب پاشا، ستارخانلار گؤرموشم

ناحق يئره آخان قانلار گؤرموشم...

 

۴- بويانارکن، قيزيل سويا آخشاملار

گون چيخمادان اوز چئوئريب، او زامان،

آل اؤرپکلى، گون باتانا باخارام...

 

الوان- الوان داوودييله بزه نن

او موقدس پاييزى، من اؤزله رم

 

گئجه لرى، بير تک چيراق يانديريب:

آيدينليغين کروانينى گؤزله رم...

 

 

 

ايللر بويو بيزه حؤكوم سوردو فارس

اسير اولدوق٬ توي دويونلر اولدو ياس

بويونداكي زنجيرلرى باسدي پاس

هاني يوللار٬ هانى ائللر٬ هانى يار؟

 

 

 

ماهنى

قار اريدى٬ آخار سولار نيللندى

چاي چمنده اؤجوك-بؤجوك ديللندي

باغ باخچادا يئنه بادام گوللندي

هاني يوردلار٬ هاني ائللر٬ هاني يار؟

 

كيم آلنينا قارا يازي يازاندي؟

آز عؤمرومده قارا گونلر اوزاندي

بورا غوربت٬ نه لاله شامقازاندي

هاني يوردلار٬ هاني ائللر٬ هاني يار؟

 

گون قيزاردي٬ سولار اولدو زرنيگار

داشدان-داشا چالدي بيزي روزيگار

ياغيش ياغدي٬ يئنه گلدي ايلك باهار

هاني يوردلار٬ هاني ائللر٬ هاني يار؟

 

ايللر بويو بيزه حؤكوم سوردو فارس

اسير اولدوق٬ توي دويونلر اولدو ياس

بويونداكي زنجيرلري باسدي پاس

هاني يوللار٬ هاني ائللر٬ هاني يار؟

 

هانكي اوجاق گئچدي؟ هانكي اودلاندي؟

شئعير غزل دفترلري توزلاندي

دئمک اينسان حوقوقلاري يالاندي

هاني يوردلار٬ هاني ائللر٬ هاني يار؟

 

قار اريدي٬ سئل سولاري آتلاندي

دلي كؤنلوم هر دردلره قاتلاندي

يازيق جيسميم ايينه لره ساپلاندي

هاني يوردلار٬ هاني ائللر٬ هاني يار؟

حبيب ساحير ٤٨-١٢-٢٨

لاله و شامقازان تبريز´ين ياخينليغيندا كند و يئر آدلاريدير.

 

 

 

بيزيم توركو شيرين ديل دير

تئهران-1344-1357

 

آنا گولدور٬ بير گون سولار

آنا ديلى شيرين اولار  

 

بيزيم توركو شيرين ديلدير  

خوش صدالى٬ زنگين ديلدير   

 

ديل گونشدير٬ ايشيق ساچار  

آزادليغا قاپى آچار  

 

يادين ديلى بويوندوروق

بير گئچيددير بوروق بوروق  

 

بويوندوروق خالقى بوغار

گئچيدلرده قولدور سويار

 

قوى يادلاشسين سئناتورلار

خالقى سويان تاجير٬ توججار

 

يالتاق شاعير يولون آزسين

تكجه فارسى غزل يازسين

 

 

 

خزان

خزان چاغي

قيزيل گونش اودلانيبدير

آغاجلارين يارپاقلاري

مين بير رنگه بويانيبدير

هر يارپاغين بير رنگي وار

سئودا رنگي

حسرت رنگي

توتقون توزلو ، غربت رنگي ..

خزان چاغي يئل اسركن

ياغير يارپاق

اؤلگون يارپاق

قالانيبدير قالاق ـ قالاق

 

 

 

ايسته رم غملي و توفانلي گئجه يولچولارا

بير فانوس تك يا دا قوطب اولدوزو تك

رهبر اولام

ايسته رم ياي گونو چؤللرده آخار

بير سو اولوب

دوم- دورو گؤز ياشي تك يولدا

چوخور ايچره دولام

ايسته مم نقش-و نيگاريم قالا

شئعريم اوخونا

ايسته رم بير سيزي حسرت تك

اوره كلرده قالام

اونودورسا مني ائل، چكمه سه تاريخ آديمي

ايسته رم آي تكي يورد اوسته

گئجه شوق سالام1383/1/14       

 

 

 

گؤزه ل

قارانليق گئجه ده ، توفان قوپاركن،

ايلديريم تك ندن چاخمادين گؤزه ل؟

بورغو دؤنركن آيريليق گؤنو

نه اوچون آرخانا، باخمادين گؤزه ل؟

اوزون گئجه لر، آه سني گؤزله ديم،

سحر قوشلارييله سني سسله ديم

باخچامدا نسترن گولو بسله ديم

دورو بولاغ اولوب آخمادين گؤزه ل.

بوروندون ايپه يه، بزه ندين گلين

آي كيمي گئجه ني گوندوز ائيله دين

بير تك چيراق ائوده ياخمادين گؤزه ل

دفتريمده سنه ناخيشلار ووردوم

مئشه لر ايچينده آلاچيق قوردوم

ندن باغيمدا ائي قارا گؤزلو «روم»

ساچلارينا بير گول تاخمادين گؤزه ل؟

 

 

 

ائى يوردداشيم! آنا وطنين ماتمينده باخ

دوشمن چيراق ياخيب نئچه ايللردي توي توتور

توفانلي سام تكين قورودور بوستاني ، باغي

دهشتلي اژدها كيمي، او ، هر شئيى اوتور

 

باخ غربدن قوپان او اسارت دومانلاري

گوللو ، گونشلي ، باغچالاري، داغلاري بورور

سسسيز مزارليغا چئويره ن اود ديياريني

ايبليس-ى نابيكار! هله سلطنت سورور

 

شام يانديرير دا شاعير ائوينده ، غزل يازير

كئچميشده دونيادان كؤچن اول ياري اؤزله يير

ظولمت چؤكوبدو سانكي قييامت قارانليغي

هركس چكيب باشين قينينا صوبحو گؤزله يير

 

ائللر سؤنن اوجاقلاري اودلانديران زامان

ساغدان و سولدان ايتلري كؤشدورتدولر بيزه

مغريبده آرخاداشلارين آه، ياتمادان توزو

مشريقده پوسقودا اوتوران گيردي تبريزه

 

اودلار دييارينين ازلي، قانلي دوشماني

فارسلاشديرير سياست ايله آذر ائللرين

او، آنلاماز كي، كولتوروموز سئل كيمي آخار

هرگيز اونو آلماز اولور گوجلو سئللرين

 

قالمازدي داش ـ داش اوسته اگر تورك شاهلاري

ايران آديىلا مكتبي قورماسايديلار

يانمازدي تات اوجاغي، ديريلمزدي بير ده فارس

خانلار عربلر اؤنونده دورماسايديلار

 

سن سانما مردليك و شرف قالخيب اورتادان

مردانه ليك مرامىيميش اسكي خانلارين

بيليم نده ندي يوردداشيم؟ هرگون و هر گئجه

فارسين سيخيلمادان ائشيديرسن يالانلارين؟

 

توركون اولا ـ اولا گؤزه ل آهنگلي ديلي

تورك ائللري ديين نه اوچون فارسي اؤيره نير؟

اينسان حوقوقونو قورويان قورقودان سورون

ايرانداكي بو شوبهه سياست نه دير؟ نه دير؟

 

اينسان قول اولماييب، دوشونر اؤز ووقارينى

قول اولمايان ايتيرمز اولور قدر و قييمتين

غم ائتمه ، بو سحر دوغاجاق قيرميزي گونش

آنا ديليمين يئلي اسه جكدير سرين ـ سرين

تهران 21/8 /1350

 

 

 

آنالار گونو

زيندانلاردا عزيز اوغلو چوروين

آياقلارين داليسيجا سوروين

يوخسا عطري سالونلارين بوروين

آنالارين گونودور؟

 

عؤمور بويو پالچيق ائوده ياشايان

ات يئرينه هر گون يئين پيشميش قان

سوت امري سوسوز قالان چوخ جاوان

آنالارين گونودور؟

 

گؤزل قيز قالالاردا ساتيلان

اسكي كيمي سونرا چؤله آتيلان

يوخسا اوغلو سولطان ، قيزي شارلاتان

آنالارين گونودور؟

 

بو اؤلكه ده عرصه اولموش حلقه وار

قارا لچک، قارا گونلو آنالار

بئله گونده عزيز قيزيم نه آنلار؟

او گونلر كي ، قيزيل گونش دوغاجاق

قيزيل بايراق قاناديني آچاجاق

آليشاجاق سؤنن بير چوخ اود ـ اوجاق

ييخيلاركن گونسوز، آيسيز ، شهسيز

او گونلرده اسارتدن قورتولان

آنالارين گونودور

 

 

 

بير اوسكوك ياغ قاليبدير قيراقدا

اودون يانيب كؤز قاليبدي اوجاقدا

قارا قيشدي، آجليق بيداد ائيله يير

بولود قاري قارا يئره اله يير

 

پالچيق ائوده ياتيب سولغون اوشاقلار

كولك اولور دام ـ باجادا ياغير قار

قارا گئييب باهار تكين بير گلين

قاري آنا يولا ديكيب گؤزلرين

 

الوان چيراق يانار ايكن سارايدا

دار آغاجي قورولوبدور بو تايدا

يئنگي دونيا بيزيم خاني چاغيرير

زيندانلاردا زنجيرليلر باغيرير

 

گؤي اوزوندن سانكي اولدوز اله نيب

پرسپوليس“ خاراباسي بزه نيب

رقاصه لر گليبديلر گيلاندان

گؤزه ل ـ گؤزه ل آكتيريسلر هر ياندان

28/9/1352

 

 

 

بو گونده اودلاديلار آذري كيتابلاري. آه!

بو قانلي فاجيعه دن اولمادي جهان آگاه؟

او يئنگي دونيالي اربابلارين سئوينديردي

سيچان دليكلريني اول ساتين آلان آگاه

گونش باتيب دار آچاركن اوفوقده قانلي چيچك

بوگون اؤتوب كئچه جكسه باشقا غملي گونلرده

بيزه ديوان توتان اول آرييالي فاشيستلره اول

ديوان توتوب گلجكده تلافي ائيله يه جك

زوالا اوغراماز اصلا بو اود ديياري دوشون!

بولوددا قالسا دا سؤنمز اوفوقده قيرميزي گون

گول آچ قارا له چه يين ائي آنا وطن! ائللر

حاضيرلاشير توي ائده قورتولوش زمانه اوچون

23/9/1352

 

 

 

اورميه

جننت سوراغين توتما بو ويرانه ده سن

بير گون گوذر ائت آخار سولار شهريندن

قويسايدي فلك اوزوم ديياريندان اينان

هئچ بير كؤنول آنلاماز نه دير درد-و ميحن

 

آي پارچالانار سويا دوشنده گئجه لر،

آي قاش ـ گؤز ائدر اييده لي كنده گئجه لر

گول عطري بورور كئچنده جانان يولدان

گوللر آچار او ائدنده خنده گئجه لر

 

 

رضائيه آدلانان

اورمييانين رنگي سولدو

خاراب قالدي ياشيل سالماس

او گوندن كي ، شاپور اولدو

من ديله مم فارس قارداشيم

باغلارينين گولو سولسون

لاكين شيراز، كيرمان سيزين

تبريز ـ سراب بيزيم اولسون

خويدان گئده ر جاجيملارين الواني

رئىدن گلير شاعيرلرين ديواني

هيندوستاندان راجه گلير، فيل گلير

فارسيستاندان بيزلره ده ديل گلير

 

 

 

ساهير

بير سوسوز قالميش آغاج تك قورودوم غوربتده

تئز آياقدان دوشه ره ك، تئز ده قوجالدين ساهير

ياخشي گونلر مگر افسانه ايميش عالمده

يوخسا سن خار اولوبان پيس گونه قالدين، ساهير

بير ياوا شئعر- و غزل قوشماق اوچون ايل گئجه ني

شام ـ چيراق يانديراراق فيكرته دالدين، ساهير

سن كي ايللر بويو قزوينده تانينماز قالدين

ياخشي تئهراندا اؤزون ديللره سالدين، ساهير

هامي گوللندي ، عزيز اولدو بابا يوردوندا

سن ده غوربتده سولوب…..موزدونو آلدين ساهير

خسته ليك دؤرد نالا گلدي …ائويمه گيردي… آمان

چاره، درمان قاپيسين بوش يئره چالدين ، ساهير

7/10/1359

 

 

 

اسير ائللرين شاعيری

بینهايت بو گؤيون آلتيندا 

بيزه بير قوببه يی فيروزه ده يوخ

يانار افلاکده مينلرجه چيراق، 

بيزه بير شمع، بير آويزه ده يوخ

 

بو قده ر اولدوز آراسيندا بيزه

يئددی گؤيلرده بير اولدوز يوخوموش

بؤلدولر قوشلاری عالمده مگر،

بيزه ده چاتدی او آغلار بايقوش؟!

 

قووالارکن منی هر گون مئحنت

قاپيمی دؤيمه‌ده دير هر گئجه غم

هامی آزاده ائلين شاعيری وار

من اسير ائللرين آه! شاعيرييم